De meerwaarde van het Duale Procesmodel van Stroebe en Schut in de rouw- en verliespraktijk

Rouw is geen lineair proces. Wie met verlies te maken krijgt, beweegt zich vaak schommelend tussen intense emoties, momenten van afleiding en het zoeken naar een nieuw evenwicht. Het Duale Procesmodel van Stroebe en Schut biedt een realistische en werkbare benadering van rouw, die professionals in de rouw- en verliesbegeleiding houvast geeft én ruimte biedt aan de unieke ervaring van iedere cliënt.

Wat is het Duale Procesmodel?

Het model, ontwikkeld door rouwonderzoekers Margaret Stroebe en Henk Schut (1999), gaat uit van twee dynamische en afwisselende rouwprocessen:

• Verliesgerichte coping: de confrontatie met het verlies zelf. Dit gaat gepaard met verdriet, gemis, boosheid, pijn of schuldgevoelens.
• Herstelgerichte coping: het oppakken van het dagelijks leven, het hervinden van rollen, het maken van toekomstplannen of het zoeken naar zingeving.

Het model stelt dat gezonde rouw geen constante focus vereist op het verlies, maar juist bestaat uit een pendelbeweging tussen deze twee polen. Rouwen betekent dus óók af en toe even niet rouwen — en dat mag.

“Bereavement is not about letting go or moving on, but about adapting to a world that has changed.”
— Stroebe & Schut, 2001

De kracht van afwisseling

In veel traditionele visies op rouw ligt de nadruk op het ‘doorgaan’ of ‘verwerken’. Hierdoor kunnen cliënten (en ook begeleiders) het gevoel krijgen dat afleiding of praktische actie ‘vermijding’ is. Het Duale Procesmodel normaliseert juist de noodzaak van balans:

• Het verwerken van verlies is nodig voor emotionele verwerking.
• Het herstellen van het dagelijks leven is nodig om het leven opnieuw vorm te geven.

Beide zijn even belangrijk. Door af te wisselen ontstaat ruimte voor herstel én erkenning van het verlies.

Praktische toepassing in de praktijk

Voor professionals biedt het model concrete handvatten om cliënten op maat te begeleiden:

• In gesprekken kun je expliciet benoemen dat rouw verschillende gezichten heeft, en dat er geen ‘juiste’ manier van rouwen is.
• In oefeningen of opdrachten kun je cliënten bewust laten reflecteren op waar ze zich bevinden: in een verliesgerichte of herstelgerichte fase?
• Bij vastlopen kun je signaleren of iemand te lang in één kant van het model blijft hangen (bijvoorbeeld in verdriet of juist in overmatige activiteit).

Zo ontstaat een begeleiding die zowel ruimte geeft aan het verdriet als aan de veerkracht van de cliënt.

De waarde voor de cliënt

Cliënten ervaren vaak erkenning en opluchting wanneer ze merken dat rouw geen rechte lijn hoeft te zijn. Ze herkennen zich in de beweging tussen verdriet en herstel, en voelen zich minder ‘gek’ of ‘abnormaal’ wanneer ze een dag niet willen praten over het verlies — of juist een moment van verdriet hebben terwijl ze dachten ‘er overheen’ te zijn.

Het model nodigt uit tot zelfcompassie én beweging: het maakt rouw hanteerbaar, zonder het te bagatelliseren.

Wetenschappelijke onderbouwing

Het Duale Procesmodel is een van de meest invloedrijke theorieën binnen het hedendaags rouwonderzoek. Enkele belangrijke publicaties:

• Stroebe, M., & Schut, H. (1999). The dual process model of coping with bereavement: Rationale and description. Death Studies, 23(3), 197–224.
• Stroebe, M., & Schut, H. (2001). Meaning making in the dual process model of coping with bereavement. In: Neimeyer, R. (Ed.), Meaning Reconstruction & the Experience of Loss.
• Schut, H., & Stroebe, M. (2010). The dual process model of coping with bereavement: A decade on. Omega: Journal of Death and Dying, 61(4), 273–289.

Deze bronnen tonen aan dat een flexibele, afwisselende aanpak beter aansluit bij de werkelijkheid van rouwende mensen dan rigide fases of stadia.

Wil je je verdiepen in rouw- en verliesbegeleiding?

Ben je professional en wil je jouw kennis en vaardigheden versterken in het werken met verlies, rouw en transitie?
Ons trainingsaanbod biedt verdieping, praktische werkvormen en wetenschappelijke onderbouwing — afgestemd op jouw dagelijkse praktijk.

In iedere training komt het duale proces model wel aan de orde, je leert:

• Hoe je het Duale Procesmodel toepast in begeleiding;
• Bij alle vormen van verlies.

 

• Hoe je cliënten van alle leeftijden helpt bij het vinden van balans tussen verlies en herstel.

Onze trainingen zijn ontwikkeld voor hulpverleners, coaches, therapeuten en begeleiders die met rouw en verlies werken — in alle fasen van het leven.

Diverse trainingen, inclusief geaccrediteerde programma’s
Zowel live als online
Praktijkgericht en persoonlijk

Bekijk het actuele aanbod op: https://www.praktijkamiant.nl/trainingen/

We heten je van harte welkom.